Yazar
Eğitim Kitapları Yazarı
Güncel projeler
"Öğrenen Aile Danışmanlık Merkezi" pek yakında hizmetinizde olacak www.ogrenenaile.com.tr////// Ömür kısa ve hızla akıp gidiyor. Projelerimi bir bir gerçekleştirmek için ekibimle aralıksız çalışıyoruz.
Köşe Yazılarım
Kıymetli okurlarım, yazı yazmak insanın kendini ifade ettiği ve kendisini gerçekleştirdiği en önemli iletişim biçimlerindendir. Yazı yazmanın kişiye adeta bir rehabilitasyon etkisi yaptığı yönünde değerlendirmeler vardır. Yazı yazmak yazarı da okuyanı da rahatlatan ve iyi hissettiren bir etki yapar. Yazı yazmak için motivasyon arayanlar bilgiye, motivasyona, enerjiye, sevgi ve ilgiye ihtiyaç duyan insanları düşündüğünde kendi motivasyonlarının arttığını net bir şekilde hissedebilirler. Yazı yazmak tarihe bir not düşmek ve kıymetli bir eser bırakmaktır.
Bir iş yapmak için harekete geçme güdüsüne motivasyon denir. “Bireylerin günlük yaşantılarında gösterdikleri birçok davranışın hızı, şiddeti ve sürekliliğini belirleyen birtakım etkenler vardır. Bu etkenler, içten (bireyin kişisel özellikleri) ya da dıştan (çevre) gelen çeşitli faktörlerden etkilenmektedir”[1]. İnsan biyolojik, psikolojik, duygusal ve sosyal bir varlık olduğu için üç temel gelişim alanına sahiptir. Bu gelişim alanlarının her birisine göre farklı motivasyon unsurları devreye girer. Bu yazımda motivasyon konusunu Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi çerçevesinde ele almaya çalışacağım. Maslow teorisi veya Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi, Amerikalı psikolog Abraham Maslow tarafından 1943 yılında yayınlanmış bir çalışmada ortaya atılmış ve sonrasında geliştirilmiş bir insan psikolojisi teorisidir [2].
İnsanın hayatını biyolojik olarak devam ettirebilmesi için öncelikle enerjiye ihtiyacı vardır. Issız bir adada yaşayan bir insan yaşamak için öncelikle besin bulmak zorundadır. Hissedilen açlığın derecesi şiddetlendikçe yiyecek aramak için gerekli olan motivasyonun derecesi artar. Eski tarihi dönemlerde yaşamak için besin bulmak zorunda olan insan avcılık ve toplayıcılık yapıyordu. Yiyecek bulmak için gerekli motivasyonu bulamayan insan ölmekten kurtulamazdı. Bu durum bugün de aynen geçerlidir. Öncelikli olan yaşamak için yetecek kadar gerekli olan yiyeceğin lezzetinden ziyade varlığıdır. Karnı tok olan bir insanı motive eden diğer bir unsur zevk ve lezzettir. Tok olan bir insanın lezzetli bir kebap ya da baklava için kendisini motive etmesi biraz daha zorlaşır. Bahsettiğimiz motivasyon ilkeleri normal ve sağlıklı insanlar için geçerlidir. Akli melekeleri yerinde olmayan insanın motivasyonunda sıkıntı olabilir.
Beslenme ihtiyacını karşılayan bir insanın hayatta kalabilmesi için barınmaya ihtiyacı vardır. Fakat barınacak yeri bulabilmek için de enerji toplaması gerekir. Hem oturup dinlenmek hem de yiyeceklerini depolayıp korumak ve pişirmek zorunda olan insan bir barınak yapmaya ihtiyaç duyar. Soğuk, sıcak ve vahşi hayvanlardan korunmak gibi zorunluluklarda ortaya çıkan barınma ihtiyacının şiddeti barınak yapma istek ve arzusunu belirleyen temel bir motivasyon unsurudur. Issız adadaki bir insan için bir mağara, bir ağaç kovuğu ya da bir çadır barınak görevi görebilir. İstek ve ihtiyacın şiddeti motivasyonu artıran temel bir belirleyici olarak devreye girmektedir.
Karnı tok, sırtı pek ve yuvası hazır olan bir insanın aklına, neslini devam ettirmek için bir eş bulmak ve yuva kurmak arzusu gelebilir. Bu düşünce ne kadar güçlü ise bir eş bulma motivasyonu da o kadar güçlü olacaktır. İnsanların neslini devam ettirme isteği temel bir motivasyon gerekçesi olmakla birlikte eğer cinsel bir zevk olmasaydı belki de insan nesli devam etmeyecekti. O halde yapılan işten alınacak zevk temel bir motivasyon unsurudur. Bu nedenle yapılan her işi zevkli hale getirmek ve zevkli yönlerini bulmak gerekir.
Fiziksel ihtiyaçlarını karşılayan bir insanı motive edecek üst düzey amaçlar aklına gelebilir. Bu amaçları, insanın kendini gerçekleştirme isteği olarak ifade edebiliriz. Biyolojik ve maddi ihtiyaçlarını karşılayan bir insan metafizik hedeflere yönelmek eğilimindedir. Fakat bu noktada insanı bekleyen tehlike rahat içinde yaşamaktan gelen tembellik duygusudur. Rahat bazen o kadar tehlikelidir ki insanın hareket kabiliyetini ortadan kaldıran bir felç etkisi yapabilir. Ilık su ile doldurulup yavaş yavaş ısıtılan bir kazana atılan kurbağanın rahat için de duş alırken haşlandığı hikâyeyi duymuşsunuzdur. Demek ki rahat içinde yaşamak bazen öldürücü bir etki yapabilir. Bir de süt kazanına düşen ve boğulmamak için çırpınan bir kurbağanın bir lokma yağ yapıp onun üzerine tutunarak hayatta kalma hikayesini hatırladığımızda çalışmak ve çabalamak hayatta kalmanın en önemli ilkesi olduğunu görürüz. Bu iki örneğin birincisi motivasyonu bitiren rahat yaşama isteği, ikinci örnekteki ise yaşama isteğinden kaynaklanan motivasyonunun verdiği gayret ve çabadır. Bu motivasyon yaşatan bir enerjiye dönüşmüştür. IKIGAI kitabında okuduğum bir hikayede, Japon balıkçılar okyanusta yakaladıkları balıkların su dolu havuzda bozulmalarını önlemek için bir çare aramışlar. Çözümü su havuzuna bir köpek balığı yavrusu atmakta bulmuşlar. Köpek balığından kaçmak için çabalayan balıklar da canlılık ve tazeliğini korumuş. Sonuç olarak insan hayatta bir eser bırakmak istiyorsa vizyoner bir hedefe yönelmelidir. Bu hedef ne kadar güçlü ve cezbedici olursa insan o kadar hızlı koşacaktır. Kendisini motive etmek isteyen her insan beyninin içine bir köpek balığı atmalıdır! Yani sembolik anlamda ifade ettiğimiz bu köpek balığı bir amaç, bir dert, bir sorun olabilir. Dertsiz ve tasasız olmak motivasyonu düşüren bir etki yapabilir. Buradaki dert, bir tasa, bir arzu, bir sorunu çözme çabası anlamındaki sosyal sorumluluk anlamında kabul edilmelidir.
Şimdi gelelim yazma motivasyonuna. Bu yazının buraya kadar yaklaşık olarak yarım saatte yazıldığını söylesem ne düşünürsünüz? Sizce abartıyor muyum? Fakat gerçek o ki bu yazı yarım saatte yazıldı. Peki, bu motivasyonu nereden buldum. Öğretmenlerden oluşan bir arkadaş grubundaki yazı yazmanın güçlüğü üzerine yaptığımız konuşmalardan buldum. Demek ki bir sorun, bir arzu, bir istek, bir amaç yazı yazmanın motivasyon kaynağı olabilir. Sürekli olarak yeni bilgi girişi sağlayan insanlar farklı konularda daha kolay yazı yazabilir. Çünkü insan beyni un değirmenine benzer. Değirmen taşlarının arasında buğday varsa un öğütür. Buğday yoksa taşlar birbirini öğütür.[3] Hızlı veri girişi ve öğrenme yazı yazmayı kolaylaştıran bir unsurdur.
Etkili bir konuşma yapmanın ilkelerini sıralayan Lary King, konuşmaya başlarken anlatacaklarınızı maddeler halinde söyleyin, söylediğiniz maddeleri örneklerle detaylandırın ve anlattıklarınızı özetleyin demektedir. Etkili yazı yazmak da inanın bundan farklı bir şey değil. İyi ve kaliteli bir yazı yazmak için iyi bir başlık seçin, yazacaklarınızı giriş kısmında maddeler halinde özetleyin, maddeleri detaylandırıp kaynaklarla destekleyin ve sonuçta önerilerinizle yazıyı bitirin.
Kıymetli okurlarım, yazı yazmak insanın kendini ifade ettiği ve kendisini gerçekleştirdiği en önemli iletişim biçimlerindendir. Yazı yazmanın kişiye adeta bir rehabilitasyon etkisi yaptığı yönünde değerlendirmeler vardır. Yazı yazmak yazarı da okuyanı da rahatlatan ve iyi hissettiren bir etki yapar. Yazı yazmak için motivasyon arayanlar bilgiye, motivasyona, enerjiye, sevgi ve ilgiye ihtiyaç duyan insanları düşündüğünde kendi motivasyonlarının arttığını net bir şekilde hissedebilirler. Yazı yazmak tarihe bir not düşmek ve kıymetli bir eser bırakmaktır.
Bu yazı yazılmaya başladığından itibaren 45 dakika zaman aldı. Şimdi son bir dil kontrolünden sonra yayınlanabilir. Siz de hemen şimdi neden bir sayfalık bir yazı kaleme almayı düşünmüyorsunuz? İsterseniz ve denerseniz siz de başarabilirsiniz. Yazdıkça yazma yeteneğinizin geliştiğini göreceksiniz.
Kendinizi gerçekleştirmek için, bir eser bırakmak için, kendinizi iyi hissetmek için sizlere iyi yazmalar dilerim. Kolay gelsin.
29.04.2021
İstanbul
Dr. Nadir Çomak
[1] Akbaba, S. (2006). Eğitimde motivasyon. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (13), 343-361.
[2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Maslow_teorisi
[3] İbn-i Haldun
Arthur Eddington’un dediği gibi: “Eğer kuramınız Termodinamiğin İkinci Yasası’na karşı geliyorsa hiç ümidi yok demektir, utanç ile yerle bir olması kaçınılmazdır.”
“Dijital Dönüşüm Çağı” olarak adlandırılan bir dönemi yaşıyoruz. Tekerleğin icadından bugüne dünya hızla değişti. Taştan ve ağaçtan yapılan tekerlekler bugün ABS, ASR fren sistemlerine sahip çelik jantlı ve esnek lastikli mükemmel aerodinamik bir yapıya ulaştı. Tek beygir tarafından çekilen arabalar bugün yerini 1000 beygir gücündeki motorlara bıraktı. Duman ve güvercinle haberleşen insanoğlu bugün 5G internet teknolojisi ile bir saniyelik gecikmelere bile tahammül edemiyor. 6G internet teknolojisi geliyor ve şimdikinden çok daha hızlı olacağı söyleniyor. Internet of Things (IoT) olarak adlandırılan “Nesnelerin İnterneti” ilk kez 1999 yılında Kevin Ashton tarafından önerildiğinde veriler, sunucu denilen yüksek kapasiteli bilgisayarlarda saklanıyordu fakat bugün fiziki donımlara ihtiyaç bırakmayan bulut teknolojileri kullanılır oldu.[1]
Akıllı şehirler inşa etmek için akıllı teknolojiler kullanarak nesnelerin karşılıklı konuşması ile ulaşımdan, enerji sektörüne, bilişimden, sağlık sektörüne kadar her alanda baş döndürücü gelişmeler yaşanıyor. Geliştirilen robotik teknolojiler insan bedeni ile entegre olarak vücudun bir parçası gibi çalışmaya başladı bile. Yapay zekâ uygulamaları ile bilgi eskiden olduğundan daha hızlı üretilir hale geldi. Veri madenciliği (data mining) ile akıllı telefonlarımızı kullanarak sosyal medyada paylaştığımız her veri ticari bir sermaye haline geldi. Block Chain teknolojileri ile dijital paralar dünyamıza girdi bile. Bu baş döndürücü gelişmeler yaşanırken bilgilerimiz de geçerliliğini her geçen gün kaybediyor. Yazılım teknolojilerinde sürekli yeni sürümlerin piyasaya çıkması ile bilişim teknolojileri ve akıllı telefonlarımızı güncellemek (up date) ve donanımlarımızı yükseltmek (up grade) zorunda kalıyoruz.
İnsan, toplum halinde bir kültür çevresinde yaşayan, düşünme ve konuşma yeteneği olan, evreni bütün olarak kavrayabilen, bulguları sonucunda değiştirebilen ve biçimlendirebilen canlıdır.[2] İnsan biyolojik ve fizyolojik olarak yaşar ve gelişir, psikolojik olarak duygusal ve bilişsel özellikler taşır, sosyal ve kültürel olarak da bir topluluk içinde insanlarla birlikte yaşamaya ihtiyaç duyar. Fizik kanunlarından termodinamiğin ikinci yasası olan entropi, düzensizlik katsayısı olarak bilinir. Kısaca enerjisini kaybeden cisimler bozulmaya ve çürümeye mahkûmdur. Arthur Eddington’un dediği gibi: “Eğer kuramınız Termodinamiğin İkinci Yasası’na karşı geliyorsa hiç ümidi yok demektir, utanç ile yerle bir olması kaçınılmazdır.”[3] Entropiyi sosyal olaylara uyguladığımızda kendini güncellemeyen, enerji almayan ya da öğrenmeyen insanların demode olacağı şeklinde yorumlayabiliriz.
Bu hızlı teknolojik dönüşüm çağında yaşayan bizler eskimemek ve çağın getirdiği yeniliklerin gerisinde kalmamak için ne yapmalıyız? Bu sorunun cevabını yazımın ilham kaynağı Enpara.com Dijital Bankacılık Direktörü Abit’in dediği gibi, yeni yeterlilikler kazanmalıyız şeklinde verebiliriz; “tek kariyerle yetinmeyin ve işletmeci iseniz Hukuk eğitimi almak gibi yeni bir alanda yeni bir eğitim alın ve yeni bir yeterlilik kazanın.”[4] Ben de son iki yıldan beri eskiyen ve geçerliliğini yitiren bilgilerimi ve yeterliliklerimi geliştirmek için çalışıyorum. Ne mi yapıyorum? Örneğin; üçüncü lisans eğitimimi alıyorum, ikinci doktoramı yapıyorum, antrenörlük sertifikamım seviyesini yükseltmeye çalışıyorum, danışmanlık sertifika programını tamamlıyorum, yeni kitaplar yazıyorum, yeni markalar geliştirip patentlerini alıyorum, beslenmeme ve sporuma dikkat ediyorum, yabancı dilimin seviyesini yükseltmek için çalışıyorum.
Gaz lambasının ışığında ilkokul ödevlerini yapmış ve bilgisayarı 1994 yılından beri kullanan X kuşağının bir temsilcisi olarak yaptıklarım ancak çağı yakalamak için küçük çabalar olarak görülebilir. Çünkü Z kuşağının harika gençlerinin başardığı muhteşem işlerin ve girişimlerin (STARTUP) yanında benimkiler minik adımlardan öteye geçemez.
Öğretmenlerimiz çocuklara ve gençlere yeni yeterlilikler kazanma konusunda örnek olmalıdır. Zamanın insanı bütün yönleriyle eskitmesinin karşısında canlılığımızı korumanın tek yolu yenilenmektir. Yenilenmek ise öğrenen insan olmaktan geçer, sürekli olarak enerji almak ve gelişmek. Entropi yasasına karşı koyup fiziksel olarak ölmemek imkânsız olsa da zihinsel ve duygusal olarak genç ve zinde kalmak her zaman mümkündür.
Ümitleri ve vizyonu canlı olan insanlar sonsuza kadar yaşayabilir.
Dr. Nadir Çomak
[1] Yudakul, A. 2021, Nesnelerin İnterneti, BÜMED, Sayı;246, s:24.
[2] https://sozluk.gov.tr/
[3] https://astronomi.itu.edu.tr/fizik/entropi/
[4] Abit, K. 2021, Boğaziçililer Deneyimlerini Paylaştı, BÜMED, Sayı;246, s:82.
Hakkımda kimler ne söylediler
Kitaplarım ve YouTube konuşmalarım hakkındaki kıymetli görüşlerinizi iletişim formundan gönderebilirsiniz.
“Evimizdeki Elmaslar’ı büyük bir zevkle okudum. Öncelikle takdir ve tebriklerimi ifade etmek isterim. Başta öğrenciler olmak üzere ailelere ve eğitim camiasına önemli mesajlar veriyorsunuz. Eğitim konusundaki engin tecrübeniz ve eğitimin sorunlarına derin vukufiyetiniz bariz bir şekilde görülüyor. Tespitlerinizi ulusal ve uluslararası anekdot ve özlü sözlerle taçlandırmanız okuyucu üzerinde sürükleyici bir etki bırakıyor. Kitabın ilk bölümündeki öğrencilere yönelik tavsiyeleriniz, gençler üzerinde hal ve hareket değişikliğine sebep olabilecek mahiyette. Kitap, değerler eğitimi için de iyi bir kaynak oluşturuyor. Eğitim hayatınızdaki engin deneyimlerinizi ve zengin fikir âlemlerindeki keşiflerinizi bu şahane eserle ifade edip başta öğrenciler olmak üzere herkesin istifadesine sunduğunuz için tekrar tebrik ve teşekkür ediyorum.
Öncelikle Nadir Çomak Hoca’yı yazmış olduğu bu eser için kutluyorum. Anne babaların en önemli hedefleri, biricik varlıkları çocuklarının toplumda başarılı bireyler olmasıdır. Günümüzde başarı maalesef sadece akademik alana indirgenmekte ve hayatın diğer alanları ihmal edilmektedir. Hâlbuki akademik başarının yeterli olmadığı; akademik olarak başarılı birçok gencin hayatın içine girdiğinde bocalaması, mutlu olamaması ve okuldaki başarısını devam ettirememesi ile görülmektedir. Toplumsal olarak çağımızın en büyük sorunu; kişilik açısından dengesiz, başkasının hak ve hukukunu tanımayan, sınırlarını bilmeyen, bencil, kendi menfaatlerini her şeyden önde gören, kural tanımayan insanların toplumda oluşturduğu olumsuzluklar ve kargaşalardır. Toplumda bu yönde yaşayan bireylerin artması ile suç, şiddet, haksızlık, madde kullanımı gibi sosyal sorunlar daha sık görülmektedir. Bu sorunların üstesinden gelmenin en kısa yolu; empati yapabilen, bir diğer insanın acısını hissedebilen, paylaşabilen ve onun yarasına merhem olabilen bireyler yetiştirilmesidir. Kitapta empati ve sosyal, duygusal zeka ile ilgili bölümde başkalarının duygularını, acılarını anlayabilmekle ilgili pratik öneriler bulunmaktadır.
Yazarımızın hayat tecrübelerinden süzülmüş olan bu kitap, otuz yıllık çalışmanın, yüzlerce batı ve doğu klasiğinin meyvesi olan bir içim süt gibidir. Bu kitap okunup bırakılmak için değil, yaşamak ve yaşatmak için yazılmıştır. Hedef kitlesi; başta anneler, babalar ve eğitimciler olmak üzere iş adamı, esnaf, köylü, şehirli fark etmeksizin okuyup anlayabilen herkestir. Elinize aldığınızda bırakamayacağınız, okuduğunuzda ayrılamayacağınız bu kitaptan öğrendiklerinizden asla pişman olmayacaksınız. Uykudan uyanmak için, mutlu olmak için, elinizdeki ve evinizdeki elmas kıymetindeki hazinelerin farkına varmak için, hayata yeniden başlamak için, yuvanızda mutluluğu yaşamak için, başarılı ve mutlu çocuklar yetiştirmek için bu kitabı mutlaka okumalısınız. Yazar, kitabı yazma gayesini şu şekilde ifade ediyor; “Bu kitabı yazıp sizin istifadenize sunmaktan aldığım mutluluğu, sözlerimin kalp ve gönüllerde oluşturacağı yararları görmekten alacağım vicdani hazzı hiç bir dünyevî makama ve servete değişmem.” Bu kitabı alan ve okuyan her bir okurun en az 10 kişiye ulaştırması “Öğrenen Aile ve Öğrenen Türkiye” yolunda atılmış önemli bir adım olacaktır.
